Otomansko naslijeđe – Šarena Džamija / Ornamented Mosque – Travnik (VIDEO)

Sulejmanija Šarena džamija – Njena historija vezana je za urbani razvoj grada i imena značajnih vakifa, od kojih su dva nosila vezirsku titulu.

Šarena džamija ili Sulejmanija je džamija koja se nalazi se u Travniku, u dijelu nazvanom Donja čaršija, a pretpostavlja se da je izgrađena u drugoj polovini 16. vijeka. U vakufnami prvog obnovitelja džamije nalazi se podatak da ju je izgradio Gazi-aga. 1757. godine vezir Ćamil Ahmed-aga podiže džamiju, koju su stanovnici mahale prozvali Ćamilija. Ona je izgorjela u požaru 1815, a na njenom mjestu je novu džamiju podigao bosanski vezir Sulejman-paša Skopljak.

Nazvana je Šarena zbog neobičnih likovnih dekoracija na unutrašnjim i vanjskim zidovima. U prizemlju džamije se nalazi bezistan. Sulejmanija predstavlja jedinstven primjer u osmanlijskoj arhitekturi gdje se ista građevina koristi u sakralne i svjetovne svrhe.

Munara se nalazi na lijevoj umjesto na desnoj strani džamije kako je, inače, pravilo kod islamskih bogomolja. Takav potez može se opravdati vlažnim i nestabilnim tlom za gradnju na zapadnoj, odnosno desnoj strani. Pretpostavlja se da je munara starija od džamije i da potječe od prethodne Ćamilije.

Sulejmaniju je neobjašnjivo zaobišao katastrofalni požar 1903. Zgrada je pretrpjela i nekoliko oštećenja u Drugom svjetskom ratu, da bi tek 80-ih godina prošlog vijeka izvršena temeljita restauracija, koja joj je povratila nekadašnji izgled s nezaobilaznim biljnim ornamentima.

Nije sačuvan opis Gazi-agine džamije. Ova prva džamija je imala i harem koji je vremenom potiskivan i stiješnjen uz samu džamiju. 1757. godine je bosanski valija Sopa Salan Ćamil-Ahmed-paša iz temelja obnovio Gazi-aginu džamiju, sagradivši pod njom bezistan sa dvadeset i sedam dućana, pa se ona od tada nazvala Ćamilija džamija.

Na mjestu Šarene džamije je još krajem XVI stoljeća podigao svoju džamiju neki Gazi-aga, po kojem je ona sve do 1757. godine bila poznata kao Gazi-agina džamija.

*Projekat promocije turističkih potencijala FBiH finansira/sufinansira Vlada Federacije Bosne i Hercegovine.